Een energiebedrijf is een zogenaamd nutsbedrijf dat zorg draagt voor de levering van elektriciteit, drinkwater of gas. Onder een nutsbedrijf wordt een bedrijf verstaan dat binnen een sector opereert die wordt beschouwd als zijnde van openbaar nut omdat er een strategisch belangrijke dienst of product wordt geleverd.
In de Nederlandse energiewereld opereren een groot aantal energiebedrijven die in sommige gevallen ook de rol van netwerkbeheerder op zich nemen. Dit zijn vaak de grotere energiebedrijven die reeds voor de liberalisering van de energiemarkt in ons land, actief waren op dit gebied. Hiernaast zijn ook nog een aantal energiebedrijven die zich enkel en alleen hebben gericht op de levering van de stroom of het gas en het transport ervan naar de klant over hebben gelaten aan de netwerkbeheerder.
In elke regio zorgt één netwerkbeheerder voor het transport van de energie en alles wat daarmee samenhangt zoals de aanleg en het onderhoud van het netwerk en het registreren van consumenten die zich op dit net hebben aangesloten.
Een energiebedrijf mag echter niet zomaar energie gaan verkopen. Hiervoor is een vergunning van de Nederlandse Mededingingsautoriteit vereist. Om een dergelijke vergunning te kunnen bemachtigen dient een energiebedrijf aan een aantal eisen te voldoen zoals het voeren van een deugdelijke administratie en het duidelijk en eenvoudig afhandelen van klachten en dergelijke.
In Nederland is de consument vrij om een energiebedrijf te kiezen waarvan men de energie af wil nemen. Dit in tegenstelling tot het nutsbedrijf dat gebonden is aan een bepaalde regio. Er is de energiebedrijven dan ook veel aangelegen om zoveel mogelijk contracten af te sluiten met nieuwe klanten. Door middel van allerlei acties en aanbiedingen proberen ze daarom mensen over te halen juist naar hun bedrijf over te stappen.
