Door het gebruik van een verwarmingsketel hoeft men, in tegenstelling tot vroeger, niet op geregelde tijden met brandstof te sjouwen en het warmtetoestel bijvullen om van warmte te worden voorzien. Dit wil echter niet zeggen dat men helemaal geen omkijken meer heeft naar een verwarmingsketel. Deze dient men namelijk ook van tijd tot tijd te (laten) controleren, schoon te maken en te onderhouden.
In de meeste gevallen doet men de periodieke controle elk jaar of tenminste elke twee jaar. Vaak wordt er een onderhoudsafgesloten met een installatiebedrijf afgesloten waarin wordt bepaald wanneer er een controle zal plaatsvinden. Men hoeft zelf dus alleen de kleine onderhoudswerkzaamheden uit te voeren zoals bijvoorbeeld het ontluchten van het systeem of het bijvullen van het water wanneer de druk in het systeem te laag is geworden.
De onderhoudsmonteur zal het systeem op eventuele gebreken controleren en indien nodig deze verhelpen. Verder kunnen de instellingen van de verwarmingsketel door deze monteur worden gewijzigd om op die manier een zo hoog mogelijk rendement te kunnen behalen tegen zo laag mogelijke kosten. Maar ook het schoonmaken van het toestel is elk jaar geen overbodige luxe. Vuil en stof kunnen immers de prestatie van een verwarmingsketel aanzienlijk verminderen en soms zelfs voor schade of defecten aan het toestel zorgen.
Het goed onderhouden van de verwarmingsketel is dan ook niet alleen bedoeld om de levensduur van het toestel aanzienlijk mee te kunnen verlengen maar ook om de prestatie ervan zo optimaal mogelijk te maken en te houden. Het onderhoud aan de verwarmingsketel brengt dan wel kosten met zich mee maar kan ook aanzienlijk wat kosten besparen op onnodige defecten of het vroegtijdig moeten vervangen van het toestel.