Een openhaardkachel is een soort kachel die qua uiterlijk lijkt op een openhaard maar niet zoals een normale openhaard is ingebouwd. Een dergelijke kachel wordt ook wel eens een Zweedse kachel genoemd. Zoals de naam al doet vermoeden heeft men bij een openhaardkachel alle voordelen van een openhaard en een kachel gecombineerd en geprobeerd alle nadelen ervan weg te werken.
Zo kan men bij een openhaardkachel lekker genieten van een prachtig vlammenspel terwijl men toch het rendement van een kachel kan behalen. De warmte zal namelijk minder snel in rook opgaan. In vergelijking tot een conventionele openhaard, die slechts een effectiviteit van 20 procent heeft, kennen openhaardkachel (met een opendeur) een effectiviteit die het dubbele bedraagt. Een openhaardkachel produceert zowel convectiewarmte als stralingswarmte waardoor er minder warmte verloren gaat.
Er zijn twee type openhaardkachel: met en zonder afvoer van rook en verbrandingsgassen. Dit betekent dat men ook in ruimtes waar geen schoorsteen aanwezig is een openhaardkachel kan plaatsen. Sommige modellen kunnen zelfs eenvoudig worden aangepast zodat ze zelfs op gas kunnen werken. Bovendien zijn er tegenwoordig openhaardkachels in de handel met een reservoir voor het verbranden van pellets waardoor men ook nog eens milieuvriendelijk kan genieten van een warme ruimte.
Openhaardkachels zijn in allerlei verschillende modellen te verkrijgen. Door hun design zijn leveren sommige van deze modellen zelfs een nog hoger rendement dan de doorsnee openhaardkachel al doet. Maar, en dat is een nadeel, met een openhaardkachel kan men wel redelijk grote ruimte verwarmen maar echter geen volledige woning.
Een ander nadeel van openhaardkachels kunnen de minder goed sluitende deurtjes en trekkanalen zijn. Vaak treft men deze aan bij de goedkopere modellen. Het gevolg van dit mankement is dat de effectiviteit van de openhaardkachel minder zal worden. Dit kan een belangrijk aandachtspunt zijn bij de aanschaf van een dergelijke kachel.
Een Zweedse kachel wordt ook vaak een openhaardkachel genoemd. Deze naam heeft betrekking op de combinatie van voordelen die men heeft gemaakt tussen een openhaard en een kachel. Hierbij kan men bijvoorbeeld denken aan het hogere rendement dat een openhaardkachel met open deuren levert tem opzichte van een conventionele openhaard.
Verder kan men wel een gezellige of romantische sfeer creëren omdat er bij een openhaardkachel, in tegenstelling tot een gewone gesloten kachel, vrolijke vlammetjes te zien zullen zijn. Bovendien wordt er door een openhaardkachel zowel convectiewarmte als stralingswarmte gegenereerd wardoor er maar een heel klein deel van de warmte niet benut zal worden.
Een openhaardkachel kan zowel met als zonder binnenbekleding zijn uitgevoerd. Is er wel binnenbekleding aanwezig dan zal de openhaardkachel minder snel afkoelen terwijl bij een exemplaar zonder binnenbekleding sneller en meer warmte wordt afgegeven waardoor de ruimte waarin de kachel is geplaatst sneller warm kan worden gestookt.
Heeft men een gesloten openhaardkachel gekozen dan kan men hierin niet alleen hout maar ook bruinkool en briketten branden om warmte te genereren. Er zijn bovendien openhaardkachels die met behulp van een relatief kleine aanpassing geschikt kunnen worden gemaakt voor het gebruiken van gas als brandstof. Tevens zijn er openhaardkachels vervaardigd die voorzien zijn van een speciaal brandstofreservoir voor pellets. Dit zijn samengeperste houtkorrels die men kan verbranden om op een milieuvriendelijke manier een ruimte te verwarmen.
Enkele nadelen van een openhaardkachel zijn: slecht sluitende deurtjes en trekkanalen waardoor de openhaardkachel geen optimale effectiviteit meer wordt bereikt. Meestal komt dit nadeel alleen bij de goedkopere modellen voor. Verder kan men met een openhaardkachel wel een enkele ruimte verwarmen maar een hele woning warm maken is echter onmogelijk.
