In veel woningen waar een openhaard aanwezig is, is dit de plaats van gezelligheid en sfeer. Dit geldt zeker voor de sombere, kille en koude wintermaanden wanneer het buiten guur is en men zich binnen heerlijk kan warmen aan een vrolijk haardvuur. Een openhaard is een stookplaats die in een schouw is geplaatst. Deze schouw moet ervoor zorgen dat de gassen en het roet die vrijkomen bij het gebruik van een openhaard via de schoorsteen de woning verlaten. De meest gebruikte brandstof in een openhaard is hout maar soms kiezen mensen er ook voor om bijvoorbeeld kolen of briketten te gebruiken.
Het is dus van enorm belang dat men de schouw van een openhaard goed onderhoudt. Dit wil zeggen dat men ervoor zorgt dat er minimaal één keer per jaar een schoorsteenveger de schouw vrijmaakt van roet en ander vuil. Zou dit namelijk niet gebeuren dan kan men, in het ergste geval, een zogenaamde schouwbrand krijgen of kunnen er schadelijke gassen in de woning terecht komen omdat ze moeilijk kunnen worden afgevoerd naar buiten.
Het materiaal van schouwen, waarin een openhaard is gesitueerd, kunnen van allerlei verschillende materialen zijn gemaakt. Enkele voorbeelden van deze materialen zijn: marmer, roestvrijstaal maar ook andere vuurvaste steensoorten zijn hier uiterst geschikt voor.
Omdat er veel warmte verloren gaat bij het stoken in een openhaard gaat het grootste deel van de warmte via de schouw en de schoorsteen gewoon naar buiten. Dit is niet erg milieuvriendelijk te noemen en daarom ook de reden waarom men soms een imitatie openhaard of een openhaardkachel plaats om zo toch een soortgelijke sfeer te kunnen creëren als wanneer men een openhaard gebruikt.
