Door middel van een windmolen wordt er bewegingsenergie van de wind omgezet in rotatie-energie van de rotorbladen (wieken). Deze rotatie-energie kan dan weer op een gunstige manier worden omgevormd tot elektriciteit of een bepaalde vorm van mechanische kracht. Hierbij kan men denken aan het malen van graan, het zagen van hout of het verplaatsen van water.
Vandaag de dag ziet men in het landschap niet alleen de traditionele windmolens maar ook steeds vaker de moderne varianten die ook wel windturbines worden genoemd. Kon de functie van de oude windmolens nog sterk variëren, de windturbines dienen slechts één doel: het opwekken van elektriciteit.
Traditionele windmolens zijn doorgaans in te delen naar hun uiterlijk of functie. De eerste indeling die kan worden gemaakt is: bovenkruier, middenkruier en onderkruier. Deze indeling is gemaakt door te kijken wel deel van de molen naar wind gedraaid kan worden. Door naar de functie of het te verwerken product te kijken kan er eveneens een onderverdeling worden gemaakt in de oude windmolens. Deze functie of het verwerkte product is vaak verwerkt in de naamgeving van een bepaald type windmolen.
Moderne windmolen kan men in twee groepen onderscheiden namelijk: de windmolens met een horizontale as en die met een verticale as. Beide types windmolens worden gebruikt voor het opwekken van stroom maar hebben elk hun eigen voor- en nadelen. Deze hebben met name te maken met de constructie van de windmolens en de manier waarop ze de wind opvangen. Een verticale windmolen is bijvoorbeeld minder gevoelig voor veranderende windrichting terwijl een horizontale windmolen met een lagere windsnelheid al begint met het opwekken van stroom. Hierdoor zullen niet snel dicht bij elkaar te bewonderen zijn.
